Onze unieke gedragspatronen ontstaan in onze vroege jeugd in de afhankelijkheidsrelatie met de volwassen mensen om ons heen. Afkeuring van ons gedrag betekent gevaar van uitsluiting en leidt tot stressreacties en aanpassing van ons gedrag aan de wensen en voorkeuren van de mensen waarvan we afhankelijk zijn.
De rol van emoties
De natuur heeft ons toegerust met een verscheidenheid aan emoties. Je kunt ze terugvoeren op 5 basis emoties: bang, boos, blij, bedroefd en body feelings (fysieke sensaties). Ze zijn onderdeel van onze bedrading, essentieel om te overleven en te floreren.
Bang en boos zijn emoties die ons helpen af te grenzen. Blij en bedroefd zijn emoties die ons helpen te verbinden. Ze staan in een onderlinge dynamiek die elkaar van nature in evenwicht houdt.
Door de reacties die we in onze vroege jeugd krijgen op onze uitingen van deze emoties kunnen vervormingen optreden. Ze verliezen hun primaire functie van wegwijzer en innerlijke raadgever. Dan kunnen emoties je gijzelen en de regie overnemen. Je reageert vanuit een overlevingsstrategie ook al is er geen daadwerkelijk gevaar.
Omgaan met boosheid
Boosheid is misschien wel de meest beladen emotie die we kennen. Omdat we afhankelijk zijn van de goedkeuring van onze ouders is het belangrijk dat zij onze boosheid accepteren en begeleiden. Wanneer dit niet gebeurd kunnen er misvormingen van boosheid ontstaan. Bijvoorbeeld bedroefd over boos (je gaat huilen terwijl je eigenlijk boos bent) of bang over boos (je trekt je terug terwijl boosheid juist een uiting is van gezonde afgrenzing in contact). Soms reageren ouders zelfs met bedreigingen op onze boosheid: ‘als je zo doet wil ik je niet meer zien’. Het gevolg is dat je boosheid gaat onderdrukken.
Bang voor boos
Iedere keer dat we onze natuurlijke boosheid onderdrukken bouwen we ongemerkt aan een interne bom. Bij iedere grensoverschrijding waar we niets van zeggen groeit de bom en slinkt het lontje. En ergens komt het moment, meestal onverwacht voor jezelf en de ander, dat de bom ontploft. Deze uitbarsting maakt jouw boosheid voor de ander bedreigend. In plaats van grens bewakend wordt je gedrag grensoverschrijdend. Dan is het geen boosheid meer maar agressie.
Wanneer we boosheid en agressie met elkaar verwarren wordt het iets om bang voor te zijn. Dan zetten we ons zelf vast in een vicieuze cirkel: Onderdrukken van boosheid leidt tot het creëren van bommetjes die onverwacht kunnen ontploffen in een vorm van agressie die beangstigend is voor onszelf en anderen.
De regie voeren over je emoties
Boosheid constructief inzetten is een vaardigheid gebaseerd op:
- Herkenning van je authentieke boosheid
- Inzicht in je reactiepatronen
- Oefenen met instrumenten die je bewust kunt inzetten wanneer je grens wordt overschreden
Ik leer je op een speelse manier boosheid effectief in te zetten in samenleven en werken.
nicoline.v.d.heijden@tarantula.nl
06-53 51 73 23
LinkedIn
Tarantula